Nood- of ontruimingsplannen
De regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden verplicht organisaties om maatregelen voor te bereiden om het hoofd te kunnen bieden aan noodsituaties en calamiteiten.
Het doel van deze voorschriften is schade aan mensen in en om het bedrijf te beperken en liefst te voorkomen
Het bedrijfsnoodplan wordt door de wetgever gezien als het middel om bij daadwerkelijke noodgevallen en calamiteiten de gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Het zwaartepunt van de regelgeving ligt op de mens in de organisatie. Het blijkt echter dat ook de milieu- en verzekeringstechnische aspecten hierin een prominente rol spelen.
Calamiteiten in organisaties
Als we over calamiteiten in de zin van "ongelukken" spreken, wordt vaak gedacht aan brand.
Er zijn echter veel meer soorten calamiteiten te bedenken, waar een bedrijf rekening mee moet houden. Daarbij valt te denken aan ongevallen als gevolg van onjuist stapelen van goederen, verkeersongevallen op het bedrijfsterrein, waarbij vrachtauto's en interne transportmiddelen betrokken zijn etc.
Bedrijfsnoodplannen
De wet eist dat er een op schrift gesteld bedrijfsnoodplan aanwezig is. In dat bedrijfsnoodplan moeten een aantal zaken goed vastgelegd worden, zoals:
- Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden, bevelvoeringstructuur;
- Vervangingsstructuren bij afwezigheid;
- Communicatie binnen de organisatie en met het bevoegd gezag;
- Specifieke maatregelen die bij bepaalde typen calamiteiten genomen moeten worden;
- Beschikbaarstelling van middelen;
- Omgang met hulpdiensten van buiten de organisatie;
- Afstemming van het plan met bijvoorbeeld de gemeentelijke brandweer
Alle opleidingen van BHV Plus worden gegeven volgens de algemene richtlijnen van de NIBHV, NIBRA, E.R.C, N.R.R, Oranje Kruis, NAI.
Een bedrijfsnoodplan is opgebouwd volgens een aantal faseringen, die gerelateerd zijn aan de omvang van de calamiteit, bijvoorbeeld:
BHV-plan voor het plaatselijk verlenen van directe hulp;
Gedeeltelijke ontruiming van een afdeling of een deel van het bedrijf;
Algehele ontruiming van het gehele bedrijf en eventuele bedrijven in de directe omgeving.
De essentie van het plan is wie de beslissing tot inwerkingtreding van het plan neemt. Belangrijk hierbij is ook een adequate vervangingsstructuur. De bevelvoeringstructuur is een volgend punt dat geregeld moet zijn. Conflicten in bevoegdheden zijn vaak oorzaak van verwarring en aanleiding tot verlies van tijd.
Door in het noodplan uitgewerkte taakomschrijvingen op te nemen en deze in samenhang met elkaar te bekijken komen dit soort problemen snel aan het licht.
Er dient in ieder geval voor een aantal functies duidelijk te zijn wat hun onderlinge relatie is, bijvoorbeeld:
Degene die het bevel voert en zijn directe plaatsvervanger;
Het hoofd van de BHV-organisatie, en zijn plaatsvervanger;
De commandant van de bedrijfsbrandweer en zijn plaatsvervanger;
Eventuele ander functionarissen.
De hele planning en organisatie is gericht op:
Het beheersen van de calamiteit en het zoveel mogelijk beperken van de gevolgen voor mens en bedrijf.
Evenals de bevelvoeringstructuur is de alarmering een belangrijk punt. Belangrijk is dat alarmeringsinstructies op zichtbare plaatsen zijn aangebracht. Verder vraagt de controle op volledige ontruiming aandacht. Het blijkt in de praktijk namelijk zeer moeilijk te zijn om vast te stellen wie zich allemaal in (het deel van het) bedrijf bevonden toen de calamiteit zich voordeed.
Vaak bestaat een sluitende aanwezigheidsregistratie, maar de praktijk leert dat dit lang niet overal het geval is. In het plan moeten dus maatregelen worden genomen om dit punt te regelen.
Onderhoud van plannen
Mensen veranderen van werkgever, door de technische vooruitgang veranderen telefoonnummers en de economische situatie zorgt voor een toename van interne verhuizingen. Het middel om de plannen te onderhouden is dan ook het nemen van structurele maatregelen om plannen bij te houden en te actualiseren.
Alle opleidingen van BHV Plus worden gegeven volgens de algemene richtlijnen van de NIBHV, NIBRA, E.R.C, N.R.R, Oranje Kruis, NAI.
Om het onderhoud te structureren worden een aantal basisregels gebruikt:
Er worden geen namen van personen in de plannen gebruikt, maar uitsluitend in de functielijsten/organogrammen;
Er wordt gezorgd voor een modulaire opbouw, zodat alleen de modules die bij onderhoud veranderen vervangen hoeven te worden;
Belangrijk is dat er binnen de organisatie iemand is die verantwoordelijk is voor het onderhoud van de totale bedrijfshulpverleningsorganisatie.
Milieu-aspecten
Meestal is een calamiteit niet alleen van betekenis voor het personeel, maar ook voor het milieu. Als er een brand uitbreekt kunnen er gevaarlijkste stoffen vrijkomen (dampen, asbest) maar kunnen ook hulpstoffen in het milieu terechtkomen. Dat wil zeggen dat een arbo-risico vaak ook een milieurisico is. Bedrijven met een milieuzorgsysteem volgens ISO 14001 hebben de beschikking over een noodplan. Vaak is dat noodplan zodanig opgezet dat ook arbo-risico's hierin zijn meegenomen.
De verzekeringsmaatschappij
In toenemende mate worden eisen gesteld aan de maatregelen die de verzekerde neemt tegen calamiteiten en voorzorgen die er getroffen worden om de gevolgen te beperken.
Een goed werkend noodplan zal dan ook voor een verzekeraar aanleiding zijn om bij de premievaststelling coulanter om te gaan met het risico dan wanneer dit plan ontbreekt.
Het bedrijfsnoodplan en het personeel
Vaak zijn plannen alleen bekend bij een kleine groep mensen. Deze mensen zijn betrokken geweest bij de planontwikkeling of hebben vanuit een persoonlijke interesse meer oog voor dit soort zaken. Een bedrijfsnoodplan kan zijn kwaliteit alleen bewijzen als van tevoren bekend is hoe het werkt en dat niet alleen bij de direct betrokkenen.
Oefeningen zullen de tekortkomingen zichtbaar maken en eventuele gebreken aan het licht brengen.
Conclusie
Een goed bedrijfsnoodplan houdt rekening met de specifieke omstandigheden van het bedrijf. Een noodplan zorgt tevens voor een goede organisatie van het onderhoud en een inbedding daarvan in het arbozorg-, milieumanagement- of kwaliteitszorgsysteem. Verder worden er regelmatig oefeningen gehouden om het plan te testen en de medewerkers voor te bereiden op een eventuele calamiteit.
De plannen hebben niet alleen een positief effect op het functioneren van een bedrijf tijdens en na een calamiteit, maar ook op de wijze waarop verzekeraars en het bevoegde gezag de organisatie tegemoet treden.
Alle opleidingen van BHV Plus worden gegeven volgens de algemene richtlijnen van de NIBHV, NIBRA, E.R.C, N.R.R, Oranje Kruis, NAI.
Voor informatie en/of vragen.
Email: info@bhvplus.nl
De grootte en complexiteit van een goed bedrijfsnoodplan is sterk afhankelijk van uw huidige bedrijfssituatie. Het invoeren van de diverse wetten, normen en bepalingen is maatwerk, waarbij het van groot belang is hoe de voorschriften worden vertaald in praktisch toepasbare procedures.
BHV Plus kan u van advies voorzien of van dienst zijn bij het opstellen van een Nood- of Ontruimingsplan gerelateerd binnen het bestek van uw huidige bedrijfsvoering.